Pire İlaçlama

Pire memeliler ve kuşların asalağıdır. Asalağın üstünde yaşadığı canlılara “konak” denir ve pirelerin birçok türü belli bir konakta yaşamayı yeğler. Örneğin latince bilimsel adı Pulex irritans olan insan piresinin başlıca konağı insandır. Ama sık sık bir konaktan öbürüne geçer ve etçil hayvanlar genellikle avladıkları hayvanlardan pire de alır. Bir konaktan öbürüne kolayca geçebildiklerinden ve kan emerek beslendiklerinden, hasta olanlardan saplıklı olanlara mikrop taşıyan tehlikeli hayvanlardır. Ortaçağda milyonlarca insanın ölmesine yol açan hıyarcık vebasının lağım faresi olarak da bilinen kemelerin üzerinde yaşayan pirelerin ısırığıyla insanlara bulaştığı anlaşılmıştır. Kemelerin sayısı bir ölçüde azalmış olduğundan hıyarcık vebasına günümüzde ender olarak rastlanmaktadır: Ayrıca tifüs ile tularemi ya da tavşan vebası adlarıyla tanınan hastalıklara yol açan mikropların taşıyıcısı arasındadır. Sayısı 1.600’ü bulan pire türlerinden yalnızca küçük bir bölümü gerçekten tehlikelidir. Ama özellikle sıcak ülkelerde yaşayan bazı türler kan emdikleri konakların derisini tehlikeli biçimde örseleyerek pire şiddetli ağrılara neden olur ve açtıkları yaralar çeşitli mikropların vücuda girmesi için uygun bir ortam yaratır.

PİRENİN TANIMI

Pire Siphonaptera denilen bir böcek türü olup, kanatsız, küçük ve kan emerek beslenirler. Sıcak havayı seven böceklerdir. Özelikle tozlu ortamlarda ve pis olan yaşama alalarını tercih ederler. Asalak bir haşere türüdür ve kendinden başka sıcak kanlı hayvanların üzerinden beslenir. Vücut uzunluğu 1-11 mm arası değişir. Ayak yapısı farklı özeliği sayesinde canlıların derisi üzerine yapışarak kan emer. Kan emici olarak bilinen pire bir canlıyı bir çok defa ısırabilir. Güçlü bir ayak yapısı var ve bunun sayesinde pire kendi boyunun 250 katı kadar sıçrayabilir. Çok kısa zamanda üreyebilen böceklerdir. Pire bir hafta içinde minimum 2000 yumurta bırakır. Yumurtlamak için mutlaka kan emerler. Yumurtalarını dağınık bir şekilde bırakır yani yumurtladıklarında bir yere yumurta bırakmaz dağınık bir halde bırakır. Görüldüğünde mutlak süratle ilaçlama yapılmalı. Pire ilaçlaması yapılırken mutlaka dikkat edilmeli. Pire ilaçları çok etkili ilaçtır. Pire ilacı kullanılırken mutlaka yasal firma olması gerekir. Pire ilaçlarının da sağlık bakanlığı onaylı olmasına dikkat edilmeli. Pire canlıları ısırıp kan emdiği için sürekli yer değiştirir. Pireler bu bakımdan hastalık taşıyıcı olarak çok önemli bir yere sahiptir. Pire görüldüğünde mutlaka pire ilaçlaması yapılmalıdır, çünkü Veba, tifus ve tularemi, gibi hastalıkların insanlara bulaşmasının başında pire gelir. Pireler en çok kedi, köpek, fare ve evcil hayvanlarla taşınır. Pirenin bir çok çeşidi mevcuttur.

PAMUK PİRESİ

Pamuk piresi özelikle pamuksu bitkilerde çok görülen bir böcek türüdür. Bu böcek türleri pamuğun kozası içinde olurlar. Pire bu bitkinin genç aksanlarını kemirir. Pireler bu bitkini taç yaprak ve çiçek kısımlarını emerek bitkini ürün vermesini engelliyor. Pireler aşırı derecede bu bitkilere zarar verir. Pamuk piresi ile mücadele etmek için ilaçlama yapmak şarttır. Pamuk piresi için kullanılan ilaçlar özenle seçilmeli. Pamuk pirelerini yok edeyim derken diğer bitkilere de zarar vermemek için mutlaka ilaçlama yapılan alan belirlenmeli. Pamuk piresi ilaçlamada ilaçlama firması aranılarak Sağlık Bakanlığı onaylı ilaçlar istenmeli ve pire ilaçlaması yapan kişinin bu işin eğitimini almış bilir kişiler olmasına dikkat edilmeli. Pamuk piresini fark edebilmek için çiçek dökülmesi, yaprağın ters dönmesi yaprak kıvrılması ve yaprak üzerinde parlak lekeler görülür.

PAMUK PİRESİ İLE MÜCADELE

Pamuk piresi görüldüğü takdirde en kısa zaman içerisinde ilaçlama yapmak şarttır. Bu ilaçlamada dikkat edilmesi gereken konular vardır. Pire ilaçlaması yapılırken mutlaka sağlık bakanlığı onaylı ilaçlar kullanmalı pire ilaçlaması uygulamasın da özelikle etkili ilaçlar kullanıldığı için pire ilaçlaması yapan kişi mutlak şartla tam teçhizatlı olmalı pire ilaçlamasında maske, tulum ilaçlamaya uygun alet ve edevat mutlaka bulunmalı. Pire ilaçlamasında yanlış ilaç veya yanlış malzemeler kullanıldığın da randımanlı sonuç almak imkansız olur. O yüzden pire ilaçlama zamanında, doğru kişi, doğru firma ve doğru bir şekilde yapılmalı.

İNSAN PİRESİ

Bu pire çeşidi tamamen insanlardan beslenen bir tür olup insanlar üzerinde yaşarlar. Pirelerin bir çoğu yüksek ısıdaki vücut ısılarını sevdikleri için öncelikle hayvan vücudunu tercih ederler. İnsan piresi vücudunun ısısını insan vücuduna denkleştirerek insanlar üzerinde kalmaya çalışırlar kedi, köpek ve diğer hayvanlar üzerinde yaşayan pireler ise insan vücudundan kan emdikten sonra tekrar yaşama alanına döner. İnsan piresinin vücut yapıları biraz farklıdır. İnsan piresinde arka ayaklar uzun olup sıçrama yeteneği oldukça fazladır. Ayakları üzerinde bulunan pulcuklar sayesinde insana tutunma daha kolaydır.

KEDİ PİRESİ

Bu pire çeşidi özelikle ismini de aldığı gibi kedilerde daha çok bulunur asıl konakçısı kedilerdir. Kedi piresi diğer pire çeşitlerinden daha ufak bir vücut yapıları vardır. Bu pire çeşidi de insanı ısırıp kan emebilir o bakımından evcil hayvanlar sık sık kontrol edilmeli üzerinde pire varsa mutlaka pire ile mücadele yapılmalı kedi piresi kedilerden geçip insanları ısırdığı için bir çok hastalığa davetiye çıkarır. İlaçlamada mutlak ziraat mühendisi kontrolünde hazırlanan ilaç ile ilaçlamak gerekir veya veteriner hekim kontrolünde belirtilen şekilde uygulama yapılarak pireden arınmak mümkündür. Pire ilaçlaması kedilerde ve evcil hayvanlarda ya boynuna tasma takılır yada toz ilaçlar hayvanlar üzerine uygulanır. Bu sadece hayvanı beli bir süre pireden kurtarır ama bunu unutmamak gerekir ki hayvanın yaşadığı yer ve çevresi mutlaka sıvı ilaç uygulaması yapılmalı.

KÖPEK PİRESİ

Adından da anlaşıldığı gibi köpek piresi köpek üzerinde yaşayan bir parazittir. Köpek piresi köpekten kan emerek beslenir ve sürekli yer değiştirdiğinden dolayı hastalıkları yaymada büyük rol oynar. Köpek piresinin vücut yapısı ve özelikleri diğer pire çeşitlerinden farklıdır.üreme hızları da diğer pire türlerine göre daha hızlı ve yavru pire sayısı daha çoktur. Pire ısırması esnasında insan vücudu farklı tepkiler gösterebilir buda pirenin taşıdığı (parazit, virüs, tenya, solucan veya şerit, tifüs paraziti vb.. gibi) hastalıklı virüse bağlıdır. Pire ısırdığında vücutta kızarıklık ,kaşıntı, ve küçük kabarcıklar görülür. Ayrıca ısırdığı bölgede dışkı bırakır. Pire dışkısı genellikle kahverengimsi ve elbise üzerinden çıkması çok zordur.

Pire nasıl beslenir?
Pire çeşidine göre beslenme farklılığı gösterir. Genel olarak bunlara kan emici denilir. Pireler üzerinde yaşadığı canlının kanını emerek Beslenirler açlığa dayanıklı bir parazit türü olup açlıktan kolay kolay ölmezler. Pire beslenmede konakçısını değiştirdiği için çok tehlikelidir pire bir konakçıdan öbür konakçıya rahatlıkla hastalık bulaştır.

Pire kaç çeşittir?
Pireler yaşadığı konakçı ve vücut şekline göre farklı isimde anılır. Pire genel olarak sıcak kanlı hayvanların vücutlarını seçerler. Pireler, kedi piresi, köpek piresi, pamuk piresi, kum piresi sıçan piresi vb.. gibi isimler ile anılırlar.

Pire nasıl ürer?
Pireler yumurtlama yöntemi ile ürerler. Pire yumurtasını halının dip kenarlarına ve pamuklu, pis ,tozlu ve evcil hayvanların bolca yaşadığı ortamları seçerek yumurta bırakır. Bir ortamda erişkin pire bulmak çok zordur yetişkin pire ortamda %5-10 bulunur larva ve yumurta %90-95 yoğunluğundadır pire kan emmeye başladığı andan itibaren yaklaşık olarak 2 gün içinde (48 saat içinde) yumurta bırakır.

Pire ne kadar büyür?
Pirenin boyu pire çeşidine göre değişir. Pireler genellikle yavru döneminde görüldüğü için ebatları çok ufaktır. Bu dönemde pire boyutu 1-4 mm civarındadır. Erişkin pire boyutu 11mm kadar olabilmekte pirelerin büyümesi ve üremesi onların bire bir beslenmesine bağlıdır.

Pire ne kadar yaşar?
Pire beslenme ve yaşam koşullarına bağlı olarak ömrü değişkenlik gösterir. Genel olarak iyi beslenen ve sıcak bir ortam bulan pireler 1 ile 2 yıl yaşar. Pire soğuk havalarda ve beslenemediği durumlarda yaşaması çok zordur.

Pire nerelerde yaşar?
Pire genel olarak kuşların, hayvanların, insanların ve canlıların vücut sıcaklığına bağlı olarak üzerlerinde parazit olarak yaşar. Pirenin seçtiği ortamlar genel olarak pis, kokulu, tozlu ve evcil hayvanların bolca yaşadığı yerlerdir. Pireler özelikle uzun zaman temizlenmeyen bina bodrumları, çatı araları kümes hayvanların barınakları gibi yerlerdir.

Pire nasıl yürür?
Pireler çok ayaklı oluşu sayesinde hızlı hareket eder ve pirenin arka ayakları uzun oluşu sayesinde zıplayarak çok uzun mesafe zıplarlar. Pire genel olarak yürürken ayaları ucundaki tırtıklar sayesinde tırmanmaları daha kolay sağlanmaktadır. Pire dik bir mekana tırmanmada bu ayaklarını kullanır.

Pire hangi hastalığa sebep olur?
Pire özelikle konakçı olarak fare, kedi, köpek, kümes hayvanları, bitki kozası, yaban hayvanları üzerinde yaşarlar pireler üzerinden taşındığı hayvana bağlı olarak bir çok hastalığı bir türden diğer bir türe taşırlar. Pirenin insana taşıdığı hastalıklar.

A) Enfeksiyoz anemisi: özelikle kan hücrelerini etkileyen bir hastalıktır
B) Tifus: bu hastalığa sebep olan parazitler özellikle riketsialardır bunlar pire ile kedi, köpek gibi evcil hayvanlardan bulaşır
C) Tularmia: pireler ile hayvanlardan insana bulaşan tehlikeli bir hastalık türüdür
D) Veba: özelikle fare üzerindeki pirelerden insanlara bulaşan ve çaresi bulunmayan bir hastalıktır
E) Ayrıca bağırsak kurdu, tenya bağırsak şeridi gibi parazitlerde pire sayesinde insana buluşan önemli hastalıklardır.

Pire nasıl ilaçlanır?
Pire ilaçlama çok etkili bir ilaçlama yöntemidir. Pire ilaçlamada kullanılan ilaçlar yoğun olması ve etkili olması gerekir ki pireye etki etsin pire ilaçlamada kullanılan ilaçların sağlık bakanlığı onaylı olması gerekir. Pire ilacı hazırlanırken uzman kişi tarafın dan hazırlanmalı. Pire ilacı kullanmaya giden kişi bu işin eğitimini almış olması gerekir aksi takdirde pire ilacı kullanılan alanda bayağı ciddi sağlık sıkıntıları yaşanır zehirlenmeler görüle bilir erken müdahale olmasa ölüm gibi ciddi sıkıntılar doğurur. Pire ilaçlaması ortamına göre değişir. Hayvanlar ilaçlanırken özel tasmalar ve toz ilaçlar kullanmalı. Bodrum ve çatı araları ile ev ve ofis gibi yerler ilaçlanırken yoğun sıvı ilaçlama kullanılır.

Pireden nasıl korunurum?
Pireden korunmak için öncelikle evcil hayvanların veteriner hekim kontrolünde periyodik olarak ilaçlanması ve kontrol edilmesi gerekir. Pire özelikle evlerimize hayvanlar tarafından taşınmakta bu bakımından evlerimiz ilaçlama firması tarafından beli dönemlerde ilaçlanması gerekir ve korunma tekbirli ilaçlar bırakılmalı. Pire tozlu ve pis ortamları sevdiği için binamızın çatı, bodrum ve çevresinin düzenli temizliğine dikkat edilmeli.

Pire ilaçlamada nelere dikkat edilmeli?
a) Pire ilaçlamada mutlaka sağlık bakanlığından onay almış firmalar tarafından yaptırmalı
b) ilaçlar uzman kişi tarafından hazırlanmalı
c) ilacı yapan kişi bu eğitimi almış olması gerekir
d) pire ilaçlaması sonrası 4-5 saat mekanımız kapalı olmalı
e) pire ilaçlama sonrası evimiz iş yerlerimiz yani pire ilaçlama uygulanan yerler 2-3 saat havalandırılır
f) pire ilacı etkili olduğundan yiyecek ve içeceklerin mutlaka ilaçlamadan korunmalı
g) pire ilaçlama sonra ölen pire ve ilacın kalıntısı için evlerin temizliğine dikkat edilmeli

Bir önceki yazımız olan Örümcek İlaçlama başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.

Leave a Reply

böcek ilaçlama beylikdüzü